آلپرازولام

نوشته: دکتر بهروز مصلحی

مقدمه:

آلپرازولام یک داروی ضد اضطراب از خانواده بنزودیازپین ها می باشد که برای درمان اختلالات اضطرابی، اختلالات پانیک ( حمله های ناگهانی و غیر منتظره ترس شدید و نگرانی ) و درمان بی خوابی بکار می رود.


مکانیزم اثر آلپرازولام:

آلپرازولام همانند بنزودیازپین های دیگر، تضعییف کننده سیستم اعصاب مرکزی بوده و اثر خود را با افزایش اثر گابا ( گاما آمینو بیوتیریک اسید ) در مغز اعمال می نماید. گابا (GABA) یک انتقال دهنده شیمیایی مغز است که بر روی بعضی از فعالیت های مغز اثر مهاری دارد و از آنجاییکه تصور می رود که اضطراب، در اثر زیاد شدن بعضی از فعالیت های مغز بوجود بیاید، زیاد شدن گابا باعث کاهش اضطراب می شود.


تاریخچه آلپرازولام:

آلپرازولام در سال 1969 میلادی ساخته شد، اما سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا ( FDA )، آنرا در سال 1981 تأیید نمود. سوء مصرف آلپرازولام از سال 2000 میلادی به بعد افزایش قابل توجهی نشان داده است. در سال 2002 میلادی 29 میلیون قرص آلپرازولام در ایالات متحده آمریکا نسخه شده و این رقم در سال 2007 میلادی به 37 میلیون قرص رسیده است.


موارد استفاده آلپرازولام:

1- درمان اضطراب

2- درمان حمله های پانیک

3- درمان افسردگی

4- درمان ترس از فضای باز یا همان آگورافوبیا

5- درمان سندروم قبل از عادت ماهانه


سوء مصرف آلپرازولام:

از آنجاییکه آلپرازولام 20 برابر قوی تر از دیازپام بوده و یک ربع تا نیم ساعت پس از مصرف، از سد مغزی عبور نموده و اثر خود را نشان می دهد، حالت پاداش دهی خوبی برای مغز داشته و بدبختانه مورد سوء استفاده قرار گرفته و بعضی از افراد به آن معتاد می شوند. بعضی از افراد معتاد به آلپرازولام ممکن است اقدام به مصرف روزانه 20 عدد قرص نیم میلی گرمی آلپرازولام نمایند که بسیار بسیار خطرناک بوده و خطر ایست قلبی و تنفسی برای آنها دارد. آمارها نشان می دهد که از سال 1983 میلادی به بعد آلپرازولام بیشترین بنزودیازپینی است که در سرتاسر ایالات متحده آمریکا مصرف می شود و مصرف آن از دیازپام بیشتر شده و متعاقب آن سوء مصرف این دارو نیز بیشترین مقدار را در زمره داروهای هم خانواده خود داشته است. در سال 2006 میلادی 65000 نفر بخاطر سوء مصرف آلپرازولام به اورژانس مراجعه نموده اند و این رقم در سال 2010 میلادی به 125000 نفر رسیده است.


عوارض جانبی آلپرازولام:

1- چرت آلودگی

2- احساس سبک مغزی

3- احساس خستگی

4- سرگیجه

5- افزایش تحریک پذیری

6- زیاد حرف زدن

7- عدم تمرکز

8- خشکی دهان

9- زیاد شدن بزاق

10- تغییر در توانایی جنسی

11- حالت تهوع

12- یبوست

13- تغییر در اشتها

14- سنکوپ

15- ضعف عضلات

16- تغییرات وزنی

17- ایجاد اشکال در دفع ادرار

18- درد مفاصل

19- کوتاه شدن نفس

20- تشنج

21- توهم

22- بثورات جلدی شدید

23- زرد شدن پوست و چشمها

24- افسردگی

25- اختلال در حافظه

26- گیجی

27- اختلال در صحبت کردن

28- تغییرات خلقی و رفتاری

29- اختلال در تطابق با محیط و تعادل


درخواست بیمار از پزشک برای تجویز آلپرازولام:

موارد بسیار زیادی پیش می آید که بیماران بخاطر راهنمایی های غلطی که از دیگران دریافت نموده اند، از پزشک خود درخواست می نمایند که برای آنها آلپرازولام تجویز کند. در این مواقع پزشک بایستی با حفظ خونسردی خود، برای بیماران راجع به خطر معتاد شدن به این دارو و عوارض جانبی این دارو توضیح دهد که داروی خوبی برای آنها نیست.


مقدار مصرف آلپرازولام:

1- در درمان اضطراب: بیست و پنج صدم تا نیم میلی گرم هر 6 تا 8 ساعت

2- در درمان حمله های پانیک: نیم میلی گرم هر 8 ساعت


اشکال دارویی آلپرازولام:

1- قرص نیم میلی گرمی

2- قرص یک میلی گرمی


نامهای تجارتی آلپرازولام:

1- نیراوام

2- زاناکس